تعریف صندوق مبتنی بر کالا

صندوق سرمایه گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر کالا نوعی از صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس کالاست که سرمایه‌های جمع‌آوری شده مشتریان را در گواهی سپرده و اوراق مشتقه مبتنی بر کالا سرمایه‌گذاری می‌کند. به‌طور کلی، سرمایه‌گذاری در کالاها به‌عنوان جایگزینی برای سرمایه‌گذاری‌های دیگر شناخته می‌شود. عموماً زمانی که سرمایه‌گذاری در سایر دارایی‌ها به‌دلایل مختلف اقتصادی یا سیاسی خطرناک باشد، سرمایه‌گذاران به‌سمت سرمایه‌گذاری در کالا حرکت می‌کنند. به‌همین دلیل برای پوشش ریسک‌های سیستماتیک و کاهش ریسک سبد سرمایه‌گذاری، اختصاص بخشی از ثروت و سرمایه توسط سرمایه‌گذاران به این‌گونه دارایی‌ها مناسب است. برای مثال طلا همبستگی بالایی با تورم و نرخ ارز دارد و سرمایه‌گذاری در آن پوشش تورمی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند. به‌همین دلیل، از مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق کالا و اختصاصا طلا می‌توان به پوشش ریسک تغییرات نرخ ارز، پوشش اثرات تورمی، برخورداری از معافیت مالیاتی، نقدشوندگی مناسب باتوجه به وجود بازارگردان و تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری‌ها اشاره کرد.

* هدف از تشکیل صندوق

هدف از تشکیل صندوق جمع آوری سرمایه از سرمایه گذاران و تشکیل سبدی از اوراق بهادار مبتنی بر کالا و مدیریت این سبد است با توجه به پذیرش ریسک مورد که وجود دارد تلاش میشود که بیشترین سود نصیب سرمایه گذاران شود.

* ارکان صندوق

1- مجمع صندوق : شامل دارندگان واحدهای سرمایه گذاری ممتاز میشود که دارای حق رای در مجمع می باشند. مجمع صندوق می تواند اساسنامه ، امید نامه، مدیر، متولیف بازار گردان و حسابرس را تغییر دهد.

2- مدیر: مدیر به تائید سازمان و بر اساس مقررات و مفاد اساسنامه توسط مجمع صندوق انتخاب می شود.

3- متولی: وظیفه متولی نظارت بر ارکان اداره کننده و ارکان نظارتی صندوق در اجرای صحیح قوانین و مقررات، اساسنامه، امید نامه و رویه های صندوق به منظور حفظ منافع سرمایه گذاران و طرح موارد تخلف در مراجع رسیدگی و پیگیری موضوع است .متولی در دریافت ها و پرداختهای صندوق و نحوه نگهداری اسناد در وجه حامل و اوراق بهادار بی نام صندوق نظارت دارد.

4- بازارگردان: بازار گردان اقدام به ارائه سفارش خرید و فروش واحدهای سرمایه گذاری عادی در سامانه معاملاتی بورس یا بازار خارج از بورس می کند. وظیفه اصلی بازار گردان، بازارگردانی واحدهای سرمایه گذاری عادی صندوق مطابق مقررات بازارگردانی است. علاوه بر این ها در موقع انحلال و تسویه صندوق، بازارگردان وجوه نقد لازم برای پرداخت های صندوق را تامین می کند و آن بخش از دارایی های صندوق را که در بازار بورس به فروش نرسد در قبال سرمایه گذاری یا مطالبات خود از صندوق دریافت می کند.

5- حسابرس: وظیفه حسابرس بررسی درستی ثبت و نگهداری حساب های صندوق است. گزارش صورت های مالی را بررسی کرده وراجع به انها اظهار نظر می نماید و همچنین راجع به صحت محاسبه ارزش خالص دارایی و قیمت صدور و ابطال آنها اظهار نظر نماید.

* مزیت های صندوق

1- هزینه ی بکار گیری نیروهای متخصص،گردآوری و تحلیل اطلاعات و گزینش سبد بهینه اوراق بهادار بین همه سرمایه گذاران تقسیم میشود و هزینه هر سرمایه گذار کاهش می یابد.

2- صندوق کلیه امور اجرایی مربوط صندوق از قبیل دریافت سود وکوپن اوراق بهادار از جانب سرمایه گذاران انجام می دهد.

3- سوم اینکه امکان سرمایه گذاری مناسب و متنوع دارایی ها فراهم شده و در نتیجه ریسک سرمایه گذاری کاهش می یابد.

صندوق سرمایه گذاری طلا نمونه ای از صندوق های سرمایه گذاری در اوراق بهادار است که مزایای ذیل را شامل می شود:

1- هدف از تشکیل مزیت چنین پرتفوی کاهش ریسک مربوط به خرید و فروش طلاست که یک سرمایه گذار معمولی ممکن است متحمل شود.

2- سرمایه گذاران خرد که شاید نتوانند یک شمش طلا بخرند می توانند با مبلغ کمتری روی طلا سرمایه گذاری کنند ضمن اینکه وجود پرتفوی در این صندوق ها ریسک ضر آنها را کاهش می دهد.

3- کاهش ریسک و خطرات نوسانات ناشی از بی ثباتی سیاسی و اقتصادی و جغرافیایی از دیگ مزایای این صندوق است.

4- عدم نیاز نگهداری فیزیکی طلا و جواهرات

* موارد سرمایه گذاری و خرید و فروش در صندوق

صندوق فقط می تواند در دارایی های ریالی داخل کشور سرمایه گذاری کند و سرمایه گذاری خارجی (ارزی) به هر نوع و شکل غیر مجاز می باشد صندوق در دارایی هایی به شرح زیر سرمایه گذاری می کند.

صندوق عمده دارایی خود را در اوراق مبتنی بر شامل گواهی سپرده کالایی، قراردادهای آتی کالا و قراردادهای اختیار معامله مبتنی بر کالا که در یکی از بورس ها پذیرفته شده باشد،سرمایه گذاری می کند.

سایر دارایی های صندوق: الف-اوراق مشارکت، اوراق صکوک و اوراق بهادار رهنی و سایر اوراق بهاداری که تمامی شرایط زیر را داشته باشد.

1- مجوز انتشار آنها از سوی دولت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران یا سازمان بورس اوراق بهادار صادر شده باشد.

2- سود حداقلی برای آنها تضمین و مشخص شده باشد.

3- در یکی از بورس ها پذیرفته شده و معاملات ثانویه آنها در بورس امکان پذیر باشد.

ب) گواهی های سپرده ء منتشره توسط بانک ها و موسسات مالی اعتباری دارای مجوز از بانک مرکزی

ج) هرنوع سپرده گذاری نزد بانک ها و موسسات مالی اعتباری دارای مجوز از بانک

هزینه های سرمایه گذاری در صندوق

این هزینه ها به دوبخش تقسیم میشود. بخشی از هزینه ها از محل دارایی های صندوق پرداخت مشود که منجر به کاهش ارزش خالص دارایی های صندوق می شود. بخش دیگر مستقیما از سرمایه گذار اخذ میشود.

تعریف سرمایه گذاری جسورانه

سرمایه‌گذاری جسورانه (Venture Capital) سرمایه لازم برای رشد و توسعه شرکت‌های در حال توسعه که در مرحله اولیه چرخه عمر خود هستند و دارای افق روشنی می باشند را تأمین می نماید.

در این نوع از سرمایه گذاری، سرمایه‌گذار ریسک‌های کسب‌وکار را نیز تحمل می‌کند. پذیرش چنین سطحی از ریسک برای سرمایه‌گذار مستلزم کسب بازدهی مورد انتظار بالایی در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری است.

در واقع کلیدیترین موضوع در سرمایه گذاری جسورانه بحث خلق ارزش می باشد، که این خلق ارزش در چرخه اقتصادی کشور باعث کارآفرینی بیشتر خواهد شد.

* مشخصات ارکان صندوق

ارکان صندوق شامل مجمع، هيئت مديره، مدير، متولي و حسابرس است که هر کدام به شرح زير معرفي مي‌شود.

مجمع: مجمع صندوق، در هر زمان از اجتماع دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری تشکیل شده و هر سرمایه‌گذار به نسبت تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری در تملک خود، دارای حق رای است. دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری یا نمایندگان قانونی آن‌ها حق حضور در جلسة مجمع صندوق را دارند. مسئوليت احراز مالكيت يا نمايندگي مالك برعهدة دعوت‌كننده است. دعوت کننده باید فهرستی از اسامی حاضران و تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری در مالکیت هر يك را تنظیم و به امضای هر یک از آنها برساند. فهرست حاضران با تأئيد دعوت‌كننده در اختیار رئیس مجمع قرار مي‌گيرد.

هيأت مديره: هيأت مديرۀ صندوق متشکل از {3، 5، 7} شخص حقيقي و يا حقوقي است که يکي از اعضاي آن مدير صندوق است. ساير اعضا به انتخاب مجمع صندوق براي مدت 2 سال تعيين مي­شوند. هيات مديره مسئوليت کامل تمامي سرمايه‌گذاري‌ها و خروج از آنها را بر عهده دارد. طراحي و پياده‌سازي سياست‌ها و دستورالعمل‌هاي مناسب براي اين منظور بر عهده هيات مديره است. شناسايي مدير اجراي مناسب صندوق و پيشنهاد آن به مجمع و نظارت دوره‌اي بر عملکرد مدير نيز از وظايف هيئت مديره به شمار مي‌آيند. به همراه اين اميدنامه، اعضاء هيئت مديره مشخصات و سوابق کاري خود را براي اطلاع سرمايه‌گذاري اعلام نموده‌اند.

مدير: مدير صندوق، يك شخص حقوقي است که تخصص و تجربه لازم به منظور راه‌اندازی و مدیریت صندوق (های) سرمایه‌گذاری جسورانه را دارد و در اين اساسنامه مدیر یا مدير صندوق ناميده مي‌شود. مدیر صندوق منوط به تایید سازمان و بر اساس مقررات و مفاد اساسنامه توسط مجمع صندوق انتخاب می‌شود. حق تصميم‌گيري در مورد دارايي‌هاي صندوق در چارچوب اين اساسنامه، امیدنامه ‌و سیاست­های تعیین شده توسط هیات مدیره، منحصراً از اختيارات مدير صندوق است.

متولي: متولی صندوق منوط به تایید سازمان و بر اساس مقررات و مفاد اساسنامه توسط مجمع صندوق انتخاب شده و در این اساسنامه متولی نامیده می‌شود.

حسابرس: حسابرس صندوق توسط متولي از بین مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان، پیشنهاد و به تصویب مجمع صندوق می‌رسد. حق‌الزحمة حسابرس توسط متولي پیشنهاد شده و به تصویب مجمع صندوق می‌رسد. مدت مأموریت حسابرس را مجمع صندوق تعیین می‌كند.

* ويژگيهاي سرمايه گذاري مخاطره پذير

• فرآيند سرمايه گذاري در قالب مشاركت مبتني بر عقود اسلامي مي باشد.
• ارزش ريالي دانش فني طرح محاسبه و به صورت مستقيم يا غيرمستقيم در مشاركت اعمال مي گردد.
• تيم كارآفرين و صندوق، به نسبت سهم الشركه در سود و زيان حاصل از طرح شريك خواهند بود.
• اولويت سرمايه گذاري با شركتهاي نوپا و با سرمايه اوليه كم مي باشد.
• قبل از انجام سرمايه گذاري، استراتژي خروج و حدود زماني خارج شدن صندوق از طرح مشخص مي گردد.
• صندوق در طول دوره سرمايه گذاري به اندازه سهام خود، بر فعاليتهاي اجرائي نظارت كامل خواهد داشت.
• صندوق در طول دوره سرمايه گذاري در صورت نياز مشاوره هايي در زمينه هاي گوناگون نظير مباحث مالي، حقوقي، مديريتي و غيره ارائه مي دهد.
• در طول دوره سرمايه گذاري، صندوق به هيچ عنوان دانش فني طرح را افشا نخواهد نمود.
• طرح مراجعه كننده، با روشهاي علمي مورد ارزيابي و امكان سنجي قرار مي گيرد.

* نقش صندوق‌هاي سرمايه گذاري در تامين مالي پروژه‌هاي خطر پذير

1. مشاركت در مديريت شركت‌ها

2. ارزيابي مديريتي

3. خطرپذيري

4. مشارکت در مالکيت شرکت ها

5. انگيزه سودآوري

6. توجه به شرکت‌هاي نوپا

7. ديدگاه بلند مدت

8. مديريت حرفه‌اي

* سيكل سرمايه گذاري مخاطره آميز

جريان سرمايه گذاري مخاطره آميز از سرمايه گذار به شركت تازه تاسيس و برعكس مي تواند طي يك سيكل و در چند مرحله به تحقق بپيوندد:

1. تامين وجوه ريسكي

2. سرمايه گذاري، نظارت و ايجاد ارزش افزوده براي شركت

3. خروج موفقيت آميز از صنعت و بازگشت سرمايه براي سرمايه گذاران

* مقایسه تأمین مالی از طریق بدهی و سرمایه‌گذاری جسورانه

صندوق سرمایه گذاری زمین وساختمان

صندوق های سرمایه گذاری زمین و ساختمان، صندوق های هستند که از جمع آوری سرمایه های کوچک اشخاص حقیقی،به منظور سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ ساختمانی ایجاد می شوند. در صندوق های سرمایه گذاری زمین و ساختمان منابع مالی جمع آوری شده با نگاهی بلند مدت، در دارائی های واقعی سرمایه گذاری می شوند.

* ویژگی های صندوق های سرمایه گذاری زمین و ساختمان

• بهره مندی مستقیم سرمایه گذاران از محل منافع حاصل از تمرکز بر پروژه های ساختمانی
• سرمایه گذاری پایدار با تمرکز در حوزه زمین و ساختمان و کسب درآمدهای مستمر و قابل پیش بینی
• کاهش ریسک سرمایه گذاری در سبد دارایی های سرمایه گذار، بواسطه وجود دارایی های با ثبات و به نسبت کم ریسک
• کاهش ریسک نقد شوندگی
• کاهش هزینه های سربار و بالا بردن امتیاز دهی رقابت سرمایه­ ای

* ارکان صندوق

مدیر صندوق

مدیر شخصی است حقوقی از بین نهادهای مالی که وظایف تعیین شده در اساسنامه همچنین دستورالعمل مربوطه برای اجرای مراحل صدور واحد های سرمایه گذاری را انجام می دهد.

مدیر ناظر

شخصی است حقوقی که مطابق قانون نظام مهندسی دارای پروانه اشتغال به کار اجرای ساختمان در سطح پایه یک باشد تائيد طرح توجيهي پروژه شامل نقشه ها، مراحل ساخت و درصدهاي پيشرفت فيزيكي به عهده ایشان می باشد.

متعهد پذیره نویسی

يك شخص حقوقي است خرید واحد های سرمایه گذاری باقی مانده را تعهد می کند.

مدیرساخت

شخصی است حقوقی که مطابق قانون نظام مهندسی دارای پروانه اشتغال به کار اجرای ساختمان در سطح پایه یک باشد، اجرای پروژه را رأساً و یا از طریق عقد قرارداد با پیمانکاران به عهده می گیرد.

متولی

متولي صندوق، يك شخص حقوقي مورد تائيد سازمان است که نظارت بر عملکرد صندوق بر اساس اساسنامه را به عهده دارد.

بازارگردان

يك شخص حقوقي است که در صورت پذيرش واحدهاي سرمايه گذاري صندوق در بورس اوراق بهادار يا بازار خارج ازبورس داخلي، موظف است تا زمان ابطال واحدهاي سرمايه گذاري در پايان دوره ي فعاليت، بازارگرداني واحدهاي سرمايه گذاري صندوق به استثناء واحدهاي سرمايه گذاري در تملك اركان صندوق را براساس دستورالعمل بازارگرداني مربوطه، انجام دهد.

حسابرس

حسابرس صندوق از بين مؤسسات حسابرسي معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، براي مدت يكسال شمسي تعيين مي شود که بر كليه عمليات مالي صندوق به منظور حصول اطمينان از اينكه رويدادهاي مالي صندوق به طور كامل و به روش صحيح در حسا بهاي صندوق ثبت مي شود نظارت می کند.

جریان عملیاتی اخذ مجوز تاسیس صندوق

مقدمه

صندوق های مشترک سرمایه گذاری به عنوان یکی از انواع شرکتهای سرمایه گذاری از جمله واسطه های مالی هستند که با فروش سهام خود به عامه مردم، وجوهی را تحصیل و در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق مشارکت، ابزار کوتاه مدت بازار پول و سایر دارایی ها با توجه به هدف صندوق، بطور حرفه ای سرمایه گذاری می کنند.

به طور کلی هدف از تشکیل صندوق، جمع‌آوری وجوه از سرمایه‌گذاران و سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار می باشد. سرمایه‌گذاری در این صندوق همراه با ریسک است. البته، تمهيدات لازم به عمل آمده است تا سرمایه‌گذاری در این صندوق سودآور باشد ولی ممکن است در اثر کاهش خالص ارزش دارایی‌های صندوق، سرمایه‌گذار در موقع ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری خود، مبلغی را دريافت كند كه از مبلغ پرداختی وی برای صدور واحدهای سرمایه‌گذاری کمتر باشد. واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق به دو نوع عادی و مدیریتی تقسیم می‌شود. علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق­ها، واحدهای سرمایه‌گذاری عادی صندوق را خریداری مي‌نمایند.

* تعریف صندوق های سرمایه گذاری مشترک

بر اساس قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (ماده 1 بند 20(، صندوق سرمایه گذاری به شرح زیر تعریف شده است: « نهادی مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار می‌باشد و مالکان آن به نسبت سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک هستند» سرمایه‌گذارانی که واحد های صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری را خریداری می‌کنند همان مالکان یا سهام‌داران هستند. وجوه دریافتی از آنها در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ابزارهای کوتاه مدت بازار پول و دارایی‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌شوند.

* انواع صندوق های سرمایه گذاری

الف: از لحاظ اندازه( کوچک 5 میلیارد تومان و بزرگ 50 میلیارد تومان)

ب : از لحاظ ترکیب دارایی‌ها( در سهام، در اوراق بهادار با درآمد ثابت و مختلط)

ج: ازنظر موضوع فعالیت (در اوراق بهادار، در طلا، در ارز و سایر )

د: از نظر وضعیت نقدشوندگی، (با ضمانت نقدشوندگی و بدون ضمانت نقدشوندگی )

ه: از منظر تضمین بازدهی (با تضمین حداقل بازدهی و بدون تضمین حداقل بازدهی )

و: و در نهایت صندوق‌های سرمایه‌گذاری بدون تضمین و صرفاً با پیش‌بینی سود

صندوق های سرمایه گذاری بر اساس قوانین بازار سرمایه به شرح ذیل تقسیم می شوند:

• صندوق های سرمایه گذاری سهام (بزرگ و کوچک)
• صندوق سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت (سود تضمین شده و پیش­بینی سود)
• صندوق های سرمایه گذاری زمین و ساختمان
• صندوق های سرمایه گذاری شاخصی
• صندوق های ارزی
• صندوق سرمایه گذاری نیکوکاری
• صندوق سرمایه گذاری سهام با پرداخت سود دوره ای
• صندوق کالایی
• صندوق پروژه

تعاریف

خالص ارزش روز هر واحد سرمایه گذاری(NAV ) در پایان هر روز برابر است با ارزش روز دارایی های صندوق منهای بدهی های صندوق در پایان آن روز تقسیم بر تعداد واحدهای سرمایه گذاری نزد سرمایه گذاران در پایان همان روز.

واحدهای عادی و ممتاز : سرمایه گذاران تنها مجاز به خرید واحدهای عادی صندوق می­باشند­ و سرمایه گذاری در واحدهای ممتاز تنها در اختیار مدیر صندوق است.

NAV هر واحد در هنگام صدور و NAV هر واحد صندوق در هنگام ابطال می­باشد.

* ارکان صندوق سرمایه گذاری :

مدیر صندوق

نهاد های مالی دارای مجوز (شرکت های کارگزاری،شرکت های تامین سرمایه ،شرکت های سبدگردانی...)

مدیر شخصی است حقوقی از بین نهادهای مالی که وظایف تعیین شده در اساسنامه همچنین دستورالعمل مربوطه برای اجرای مراحل صدور واحد های سرمایه گذاری را انجام می دهد

ضامن نقدشوندگی

شرکت های دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار

ضامن شخصی است حقوقی که در صورت عدم وجود وجوه کافی در صندوق برای پرداخت به متقاضیان ابطال واحدهای سرمایه گذاری عادی، وجوه لازم را به این منظور تامین نماید.

متولی صندوق

موسسه حسابرسی مورد تایید سازمان

متولي صندوق، يك شخص حقوقي مورد تائيد سازمان است که نظارت بر عملکرد صندوق بر اساس اساسنامه را به عهده دارد

حسابرس

موسسه حسابرسی مورد تایید سازمان

حسابرس صندوق از بين مؤسسات حسابرسي معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، براي مدت يكسال شمسي تعيين مي شود که بر كليه عمليات مالي صندوق به منظور حصول اطمينان از اينكه رويدادهاي مالي صندوق به طور كامل و به روش صحيح در حسا بهاي صندوق ثبت مي شود نظارت می کند.

* مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه گذاری

• برخورداری از کارشناسان حرفه ای بازار سرمایه و استفاده از نرم افزارهای مربوطه که امکان مدیریت بهینه پرتفوی را فراهم می‌سازد
• سادگی در ســرمــایــه‌گــذاری بــرای ســرمــایـه‌گـذاران جـزء،
• صندوق‌­های سرمایه گذاری با سرمایه‌گذاری در سهام، گواهی‌های سپرده و اوراق مشارکت، همزمان از ابزارهای بازار پول و بازار سرمایه بهره برده و با متنوع سازی پرتفوی سرمایه‌گذاری، ریسک سرمایه‌گذار را کاهش می­دهد.
• قابلیت بالای نقد شوندگی در زمان درخواست سرمایه گذار مبنی بر ابطال واحد های سرمایه گذاری در صندوق
• شفافیت عملکرد : قیمت صدور و ابطال واحد های سرمایه گذاری و ترکیب دارایی های صندوق به صورت روزانه در سایت موجود می باشد.

صندوق سرمایه گذاری در اوراق با درآمد ثابت

صندوق­های سرمایه­گذاری در اوراق با درآمد ثابت، صندوق­های مشترکی هستند که علاوه بر ویژگی تنوع بخشی در پرتفوی سهامداران ویژگی منحصر به فردی دارند که آن به لحاظ جذابیت سرمایه گذاری از سایر صندوق ها متمایز می باشد. این صندوق‌ها وجوه دریافتی از سرمایه‌گذاران را در پرتفویی (سبدی) از اوراق بهادار با درآمد ثابت (شامل انواع اوراق قرضه، اوراق مشارکت و انواع اوراق بدهی) سرمایه‌گذاری و آن را اداره می‌کنند. ویژگی خاص این صندوق‌ها این است که ریسک آنها پایین است و جریانات نقدی و زمان‌بندی پرداخت سودها و اصل سرمایه توسط آنها از اطمینان بالایی برخوردار است. . با توجه به این که این نوع از صندوق های سرمایه گذاری در دوره های مشخص بخشی از سود تحقق یافته خود را بین دارندگان واحد های سرمایه گذاری توزیع می کنند، این ویژگی منجر به جذابیت بیشتر این صندوق ها برای خرید توسط سرمایه گذاران خواهد بود.

در ذیل به ویژگی های خاص این صندوق ها اشاره می شود:

• امکان تقسیم سود در دوره های ماهانه، فصلی، چهارماهه، شش ماهه، سالانه
• امکان صدور واحد های جدید از محل مطالبات سرمایه گذار
• کاهش ریسک سرمایه گذار به دلیل شناسایی سود در سررسید های کوتاه تر
• کنترل ریسک سرمایه گذار به دلیل وجود ابزارهای کنترلی در امید نامه مانند محدودیت­های­ حداقلی برای سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت

تعریف صندوق سرمایه گذاری پروژه

صندوق سرمایه‌گذاری پروژه نهاد مالی است که با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تأسیس شده و به جمع آوری سرمایه از عموم و تخصیص آن به سرمایه گذاری در ساخت و تکمیل پروژه معین اشاره شده در اساسنامه صندوق، می پردازد.

این صندوق به‌ منظور ساخت و رساندن به مرحله بهره‌برداری پروژه های سودآور خدماتی و تولیدی، به جمع‌آوری وجوه ازسرمایه‌گذاران و اختصاص وجوه جمع‌آوری شده به پروژه مربوطه می پردازد. در این روش بانیان اجرای پروژه‌ای که دارای تجارب و پیشینه کافی در صنعت مورد نظرهستند می‌توانند در ساختاری تحت نظارت نهادها و ارکان قانونی و بکارگیری عوامل و پیمانکاران مجرب، اقدام به اجرا و ساخت پروژه کنند. ساخت از طریق شرکت سهامی خاص پروژه که سهام آن متعلق به صندوق است اجرا می شود و در پایان دوره ساخت و آغاز دوره بهره برداری، سهام این شرکت قابل فروش یا عرضه دربازار بورس خواهد بود.

شرایط تاسیس صندوق

براساس دستورالعمل تاسیس صندوق های پروژه ، برای تأیید ارکان پیشنهادی صندوق و صدور موافقت اصولی تأسیس صندوق توسط سازمان، ارائه‌ اطلاعات و مدارک از جمله تقاضای صدور موافقت اصولی تأسیس صندوق اطلاعات مربوط به ارکان پیشنهادی صندوق شامل اطلاعات اصلی پروژه و سایر اطلاعات و مدارک به تشخیص معاونت مربوطه در سازمان بورس و اوراق بهادار ضروری است.

به علاوه اعتبار موافقت اصولی حداکثر شش ماه از تاریخ صدور آن است و سازمان می‌تواند به تقاضای ذینفع، اعتبار آن را حداکثر به مدت شش ماه دیگر تمدید کند. طی مدت اعتبار موافقت اصولی، متقاضی می‌تواند تقاضای تأسیس صندوق را با ارائه اطلاعات و مدارک موضوع ماده 4 به سازمان ارائه دهد که این موضوع در موافقت اصولی، قید می‌شود.

ارکان‌صندوق و وظایف آنها

1- مجمع صندوق : مجمع صندوق از اجتماع دارندگان واحدهای سرمایه گذاری بالای یک درصد صندوق و متولی به عنوان نماینده ی دارندگان واحدهای سرمایه گذاری کمتر از یک درصد، طی تشریفات مذکور در اساسنامه تشکیل میشود.

2- هیئت مدیره ی صندوق: هیئت مدیره صندوق از مدیر صندوق و چهار نفر شخص حقیقی یا حقوقی عضو اصلی اداره میشود که به وسیله مجمع صندوق از بین صاحبان واحدهای سرمایه گذاری انتخاب میشوند و همه آنها قابل عزل و انتخاب مجدد میباشند.

3- مدیر صندوق : مهمترین وظایف و مسئولیتهای مدیر عبارتند از: راه اندازی تارنمای صندوق و انتشار اطلاعات صندوق در مواعد مقرر از طریق آن؛ تأیید بخشهای مالی طرح توجیهی و بررسی صورت وضعیتهای پیشرفت مالی پروژه و تأیید یا تعیین موارد نقص یا اشکال آنها مطابق مفاد اساسنامه؛ پیشنهاد اعلام و درخواست افزایش سرمایه صندوق از طریق صدور واحدهای سرمایه گذاری جدید بر اساس طرح توجیهی و ارائه آن به هیئت مدیره صندوق به همراه مدارک و مستندات مربوطه، جهت تصویب؛ اجرای عملیات فروش و مناقصه و تبدیل صندوق در پایان عمر آن در صورت نیاز.

4- ناظر فنی: مهمترین وظایف و مسئولیتهای ناظر فنی عبارتند از: نظارت بر اجرای پروژه جهت تطبیق با طرح توجیهی پروژه و استانداردها و مقررات و ارائه موارد الزام به شرکت پروژه برای اصالح انحرافات احتمالی و ارائه گزارشهای الزام در این زمینه به مدیر صندوق و متولی؛ بررسی و تأیید صورت وضعیتهای پیشرفت فیزیکی تهیه شده توسط شرکت پروژه با انجام بازدیدهای الزام از پروژه؛ تهیه گزارشهای دوره های پیشرفت پروژه بر اساس صورت وضعیتهای تائید شده در هرماه، حداکثر 11 روز کاری پس از پایان هرماه؛ انجام کلیه وظایفی که مطابق آیین نامه ها و مقررات مربوطه، بر عهده ناظر فنی آن است .

5- متولی: مهمترین وظایف و مسئولیتهای متولی عبارتند از: شرکت در جلسات مجمع صندوق و اعمال رأی از جانب دارندگان واحدهای سرمایه گذاری کمتر از یک درصد با رعایت مصالح آنها، نظارت بر سایر ارکان به منظور اطمینان از اجرای صحیح مسئولیتها و پیگیری تخلفات احتمالی آنها، بررسی و تأیید دستور پرداخت از محل داراییهای صندوق، پیشنهاد عزل و نصب دیگر ارکان به مجمع صندوق درصورتیکه منافع سرمایه گذاران ایجاب کند. به همراه این امیدنامه، متولی مشخصات و سوابق کاری خود را برای اطلاع سرمایه گذاران اعلام نموده است .

6- متعهد پذیره نویس: درصورتیکه در اولین عرضه عمومی یا در هر مرحله از افزایش سرمایه، تعدادی از واحدهای سرمایه گذاری خریداری نشوند، متعهد پذیره نویس موظف است مطابق مقررات اساسنامه، این واحدهای سرمایه گذاری باقیمانده را به قیمت اسمی آنها، خریداری کند.

7- بازارگردان: وظیفه اصلی بازارگردان که در اساسنامه قیدشده، بازارگردانی واحدهای سرمایه گذاری صندوق بر اساس مقررات بورس یا بازار خارج از بورس مربوطه است.

8- حسابرس: مهمترین وظایف و مسئولیتهای حسابرس عبارتند از: اطمینان از درستی ثبت و نگهداری حسابهای صندوق، بررسی و اظهارنظر راجع به گزارشهای عملکرد و صورتهای مالی صندوق در مقاطع زمانی شش ماهه و سالانه، بررسی و اظهارنظر راجع به گزارش مدیران صندوق در خصوص افزایش سرمایه.

هزینه ها

هزینه‌های ساخت پروژه که شامل تمامی هزینه‌های اجرای پروژه است،مسئول اجرای هر مرحله و مبلغی از کل هزینه ساخت که برای اجرای آن مرحله باید به وی پرداخت شود وهمچنین زمان‌بندی اجرای هر مرحله و جریمه‌های تاخیر، در قالب امیدنامه باید تهیه ‌و‌ارائه ‌شود. صندوق سرمایه‌گذاری پروژه به منظور انجام پروژه مورد نظر خود در چارچوب اساسنامه و با رعایت مقررات، یک شرکت سهامی خاص به نام«شرکت پروژه»تاسیس می‌کند که آن شرکت،پس از تکمیل و آغازمرحله بهره‌برداری تبدیل به یک شرکت سهامی عام شده و در بورس یا بازار خارج از بورس پذیرش و قابل معامله می‌شود. پس از ساخت پروژه و با تبدیل به سهامی عام شدن و عرضه شدن سهام شرکت، فعالیت صندوق پایان پذیرفته،تمامی دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق به شرکت پروژه منتقل شده و به دارندگان واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق، به همان نسبت، سهام شرکت پروژه واگذار می‌شود.

شرکت‌پروژه، براساس یک قرارداد با صندوق، انجام کل مراحل اجرای پروژه را با مشخصات، کیفیت، زمان‌بندی و با دریافت مبالغ مندرج در طرح توجیهی را برعهده دارد. تعدیل هزینه‌های پیش‌بینی‌شده انجام پروژه نیز تنها با تایید مجمع صندوق امکانپذیر است. به دلیل اینکه فعالیت صندوق به ‌وسیله حسابرس صندوق نظارت می‌شود ، احتمال سوء استفاده از سرمایه صندوق ،کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذار می‌تواند واحدهای سرمایه‌گذاری خود را در هر زمان از طریق فروش به بازارگردان یا اشخاص دیگر به نقد تبدیل کند.

ساختار و پروسه کلی صندوق

در این ساختار که مبتنی بر تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری پروژه با موضوع مشخص است، ساختار تامین مالی پروژه با توجه به ۳ اصل ذیل انجام می‌گیرد:

• استفاده از ساختار صندوق با هدف جلوگیری از چهارچوب‌هایی که باعث کندی در فرآیند پیشروی پروژه می‌شوند و استفاده از یک ساختار چابک و بهینه را فراهم می‌سازد.
• استفاده از مفاهیم و روش‌های تامین‌مالی پروژه (Project Finance) در این ساختار
• طراحی ساختار منحصر به هر پروژه با توجه به خصوصیات و ویژگی‌های خاص آن پروژه

در واقع، صندوق سرمایه‌گذاری پروژه، نهاد مالی است که با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تاسیس شده و با فراهم کردن بستر لازم به جمع‌آوری سرمایه از عموم و تخصیص آن به پروژه مورد اشاره در اساسنامه صندوق می‌پردازد. به منظور تامین مالی یک پروژه مشخص، صندوق سرمایه‌گذاری پروژه با موضوع مشخص تشکیل می‌شود و تحت نظارت ارکان مرتبط و ناظر سازمان بورس قرار می‌گیرد. این صندوق مالک ۱۰۰% سهام شرکت پروژه که مسئولیت اجرایی پروژه مورد نظر را عهده‌دار است، می‌باشد. شرکت پروژه نیز با ساختاری که مشابه ساختاری است که در ذیل آمده، مسئولیت ساخت و بهره‌برداری پروژه را عهده‌دار است.

در واقع، این شرکت که منحصرا با هدف اجرای پروژه مورد نظر تشکیل می‌شود، در تمامی دوران ساخت و بهره‌برداری پروژه، تمامی امور مربوط به پروژه را بطور کامل تحت مدیریت و مسئولیت خود دارد. چنین ساختاری همراه با ساختار تامین‌مالی در قالب صندوق پروژه، این امکان را فراهم می‌کند که فضای تامین مالی و فضای اجرایی پروژه، در عین مرتبط بودن به هم، تا حد ممکن کمترین تاثیر منفی را بر یکدیگر بگذارند. سرمایه‌گذاران با سرمایه‌گذاری در صندوق پروژه و نه مستقیما در پروژه مورد نظر، می‌توانند هر زمان که بخواهند با فروش سهام یا اوراق خود، از مزایای خروج سریع از پروژه بدون تحت تاثیر قرار دادن ساختار اجرایی پروژه استفاده نمایند و در این شیوه لطمه‌ای به ساختار اجرایی پروژه وارد نخواهد شد.